Γρίβα Ισμήνη

Ο ρευματικός πυρετός είναι οξύ φλεγμονώδες σύνδρομο που μπορεί να προσβάλλει πολλά όργανα, όπως την καρδιά, τις αρθρώσεις, το νευρικό σύστημα, οι πνεύμονες και το δέρμα και αναπτύσσεται 1-5 εβδομάδες μετά από φαρυγγοαμυγδαλίτιδα από β-αιμολυτικό στρεπτοκοκκο της ομάδας Α.

Ο ρευματικός πυρετός δεν οφείλεται σε αυτόν καθ' αυτόν τον στρεπτόκοκκο αλλά στην απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράγονται αντιστρεπτοκοκκικά αντισώματα, τα οποία όμως δρουν κατά του ίδιου του οργανισμού και κυρίως κατά της καρδιάς. Η άμεση και κατάλληλη αντιβιοτική θεραπεία της στρεπτοκοκκικής αμυγδαλίτιδας μπορεί να προλάβει σε μεγάλο μέρος την εμφάνιση του ρευματικού πυρετού.

Προσβάλλει κυρίως παιδιά και εφήβους από 5-15 ετών.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

• Αρθριτιδα. Προσβάλλονται οι μεγάλες αρθρώσεις όπως γόνατα, αγκώνες,καρποι, ποδοκνημικές και εμφανίζουν οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα, πόνο. Κάθε άρθρωση πάσχει περίπου μια εβδομάδα και ενώ υποχωρούν τα συμπτωματα από τη μία άρθρωση, εμφανίζονται παρόμοια σε μια αλλη (μεταναστευτική αρθρίτιδα). Η αρθρίτιδα μπορεί να κρατήσει και 1-1,5 μήνα αν δεν εφαρμοστεί θεραπεία. Όταν όμως υποχωρήσει δεν αφήνει βλάβες στην αρθρωση.
• Καρδιτιδα. Μπορεί να προσβληθεί όλη η καρδιά και είναι η πιο σοβαρή εκδήλωση του ρευματικού πυρετου καθώς μπορεί να αφησει μόνιμες βλάβες (βαλβιδοπάθεια). Επειδή συνήθως είναι ασυμπτωματική ή προκαλεί ήπια συμπτώματα μπορεί να διαγνωστεί οψιμότερα.
• Χορεία. Εμφανίζεται ως απότομες, μη επαναλαμβανόμενες κινήσεις των άκρων και «παράξενες» εκφράσεις του προσώπου. Τα συμπτώματα υφίενται χωρίς υπολειμματικά στοιχεία.
• Οχθώδες ερύθημα. Εμφανίζεται μόνο στο σώμα και στα άκρα (όχι στο πρόσωπο) και είναι ερυθρό και επηρμένο, χωρις κνησμό. Επιδεινώνεται από το θερμό λουτρό.
• Υποδόρια οζίδια. Μικρά ανώδυνα οζίδια κάτω από το δέρμα σε περιοχές που ασκείται πίεση. Σπάνια διαρκούν πέρα του μήνα ωστόσο συνυπάρχουν με καρδίτιδα.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση του ρευματικού πυρετού βασίζεται σε διάφορα κλινικά, απεικονιστικά και εργαστηριακά ευρήματα. Εκτός από κλινική εξέταση θα χρειαστούν εργαστηριακές εξετάσεις, ΗΚΓ και triplex καρδιάς.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Χορηγούνται αντιβιοτικά για τη θεραπεία της στρεπτοκοκκικής λοίμωξης. Για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας και της καρδίτιδας χορηγούνται μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη ή κορτικοστεροειδή.

Ρινίτιδα είναι η φλεγμονή στον βλεννογονο της μύτης που μπορεί να είναι αποτέλεσμα αλλεργικών ή μη αλλεργικών μηχανισμων.

Στη μη αλλεργική ρινίτιδα περιλαμβάνονται ιογενείς και μικροβιακές φλεγμονες και η αγγειοκινητικη ρινίτιδα που αποτελεί δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικου συστήματος.

Στην αλλεργική ρινίτιδα διάφορα αλλεργιογόνα προκαλούν μια αντίδραση υπερευαισθησίας στο βλεννογόνο της μύτης. Ανάλογα με τη διαθεσιμότητά τους προκαλούν συμπτωματα είτε εποχικά (εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα) ή όλο το χρόνο (μόνιμη αλλεργική ρινίτιδα). Για παράδειγμα η γύρη, το χόρτο, το αγριοχορτο προκαλούν συμπτωματα από το Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο ενώ η οικιακή σκόνη, τα ακάρεα, τα πούπουλα, το τριχωμα κατοικιδίων προκαλούν συμπτωματα όλο το χρόνο.

Είναι δυνατόν και διάφορες τροφές, όπως σιτάρι, αυγά, γάλα, ξηροι καρποί να προκαλέσουν μόνιμη αλλεργική ρινίτιδα.

Όπως και οι άλλες μορφές ατοπίας, συνδέεται και αυτή με την κληρονομικότητα. Τα παιδιά ενός γονέα με αλλεργική ρινίτιδα έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν αλλεργική ρινίτιδα.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

• Ρινική απόφραξη
• Ρινόρροια
• Παροξυσμικό φτάρνισμα

Πέρα από την κλασσική τριάδα μπορεί να εμφανιστούν κι αλλα συμπτωματα όπως κνησμός, οίδημα κάτω από τα μάτια, δακρύρροια, οπισθορινική εκκριση, βηχας, ροχαλητό, δυσφορια κατα τη νυχτερινή κατάκλιση και μειωμένη ποιότητα ύπνου.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Πέρα από το ιστορικό και την κλινική εξέταση σημαντικό ρόλο στη διαγνωση παίζουν και οι δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού καθως και οι αιματολογικές εξετάσεις μετρησης ολικής ΙgE και ΙgE έναντι διαφόρων παραγόντων που αποκαλύπτουν το υπεύθυνο αλλεργιογόνο.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΑΠΟΦΥΓΗ

Η απλούστερη αλλά τις περισσότερες φορές πιο δυσεφάρμοστη θεραπεία είναι η ΑΠΟΦΥΓΗ του αλλεργιογόνου.

Στην αλλεργία στη σκόνη και τα ακάρεα θά πρέπει να ληφθούν μέτρα όπως:

• Αντικατάσταση πουπουλένιων μαξιλαριών με συνθετικά
• Πλύσιμο των κλινοσκευασμάτων 2 φορές την εβδομάδα
• Χρήση ειδικών σπρέι που εμποδίζουν την ανάπτυξη των ακάρεων
• Χρήση προστατευτικού καλύματος πάνω από το στρώμα
• Αποφυγή χρήσης χαλιών και καλυμάτων
• Χρηση αφυγραντήρα μπορεί να μειώσει την ανάπτυξη των ακάρεων

Τα τροφικά αλλεργιογόνα πρέπει να εξαιρεθούν από τη δίαιτα.

Σε περίπτωση αλλεργίας σε ζωικά κατάλοιπα (τρίχες, φτερά) θα πρέπει να απομακρυνθεί το κατοικίδιο.

Σε αλλεργία στη γύρη θα πρέπει τους ανοιξιάτικους μήνες τα παράθυρα να παραμένουν κλειστα και να χρησιμοποιείται κλιματισμός.

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τοπικά αποσυμφορητικά
Ρινικές σταγόνες που προκαλούν αγγειοσύσπαση και συστολή του ρινικού βλεννογόνου αλλά σε μακροχρόνια χρήση μπορεί να προκαλέσουν φαρμακευτική ρινίτιδα.

Τοπικά στεροειδη
Τα σπρει με στεροειδή δρουν επίσης ως αποσυμφορητικά και αποτελούν τη βάση της συντηρητικής αγωγής.

Αντισταμινικά
Δρουν αδρανοποιώντας τους Η1 υποδοχείς του ρινικού βλεννογόνου. Το βασικό τους μειονέκτημα είναι η υπνηλία που προκαλούν. Αντιμετωπίζουν την ρινική καταρροή το φτέρνισμα και τον κνησμό.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Σε περίπτωση που τα συμπτώματα δεν ελέγχονται από τη συντηρητική θεραπεία η κογχοτομή ή υποβλεννογόνια καυτηρίαση της κάτω ρινικής κόγχης μπορεί να έχουν ευνοική επίδραση στη ρινική συμφόρηση αλλά όχι στη ριννόροια και το φτάρνισμα.

ΑΠΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Η θεραπεία αυτή μπορεί να αλλάξει τη φυσική πορεία της νόσου σε ασθενείς που τα συμπτώματά τους δεν ελέγχονται με τη συμβατική θεραπεία ή στα οποία η συμβατική θεραπεία αντενδείκνυται. Προϋποθέτει την ανεύρεση του υπεύθυνου αλλεργιογόνου και λόγω του κινδύνου αναφυλαξίας πρέπει να χορηγείται από εξειδικευμένο προσωπικό.